Türkiye’de her mevsim tüketilen temel gıda ürünlerinden biri olarak karşımıza çıkan soğan hemen hemen her gün farklı bir şekilde sofralarda yerini bulmaktadır. Bu yönüyle kuru soğanın Türkiye’de ikamesi olmayan temel gıda ürünleri arasında olduğu ve Türk beslenme kültürü içerisinde önemli bir yerinin olduğu söylenebilir. Tükiye’nin soğan üretimine bakılacak olursa Ankara, Türkiye’de birinci sırayı alarak toplam üretimin %23’lük payını elinde tutmaktadır. 2018 yılı itibariyle Ankara, 400 bin tonun üzerinde kuru soğan üretirken, bu üretimin %85’i olan 350 bin tonu Polatlı’nın 82 köyünde gerçekleşmektedir. Dolayısıyla Polatlı’yı, Türkiye’nin soğan üretim merkezlerinden birisi olarak kabul edip, üretim-tüketim dengesini kurabilmek ve arz-talep istikrarını sağlayabilmek için bir üs olarak görmek mümkündür. Bu açıdan bu projenin genel amacı, Türkiye’nin en önemli kuru soğan üretim merkezi olan Polatlı’da kuru soğan üretim verimliliğini arttıracak; soğanın doğru stratejilerle pazarlanmasını, satılmasını ve tüketicilere ulaşmasını sağlayacak; böylece fiyat dalgalanmalarının önüne geçecek bir tesisin kurulumu için fizibilite çalışması yapmaktır.

ÖZEL AMAÇ

Kalkınma Planı, tarım alanındaki gelişmeler çerçevesinde, ülke insanının yeterli ve dengeli beslenmesinin sağlanması, talep dengesini gözeten üretim yapısıyla uluslararası rekabet gücünün arttırılması, ileri teknoloji araştırmalarla altyapı sorunlarının çözülmesi ve çevresel, sosyal ve ekonomik olarak sürdürülebilirliğin sağlanmasını öngörmektedir. Bu anlamda 11. Kalkınma Planı, tarımsal üretimde çiftçiler arasında örgütlülüğün sağlandığı, verimliliği yüksek, etkin bir tarım sektörünün oluşturulmasını temel amaç olarak belirlemiştir. Ayrıca ürün fiyat dalgalanmalarının izlenmesi, rekabetin korunması ve piyasa aksaklıklarının giderilmesine yönelik sistemlerin oluşturulacağı da vurgulanmıştır. Bununla doğru orantılı olarak, projenin dört özel amacı vardır. Birincisi, Polatlı’da soğan üreticilerinin özellikle soğan işleme, paketleme ve depolama gibi üretim odaklı sorunlarını ortaya koyarak üretim potansiyelinin nasıl arttırılacağını incelemektir. İkincisi, özelikle son yıllarda sıkça görülen fiyat dalgalanmalarının önüne geçmek üzere hangi pazarlama stratejisinin ya da stratejilerinin Polatlı soğanı için daha uygun olduğunu analiz etmektir. Üçüncü olarak, tarımsal destekler, teknolojik ilerlemeler ve yeni tarımsal uygulamalar gibi konularda, uzmanlar ve çiftçiler arasındaki etkileşimin güçlenmesini sağlayacak bilgi paylaşım alanlarının nasıl kurulabileceğini araştırmaktır. Son olarak, bu incelemeler doğrultusunda belirlenecek ihtiyaçlar çerçevesinde, çiftçilerin üretim süreçlerine destek olmak üzere kurulması planlanan tesis için gereklilikleri belirlemektir. Bu noktada, planlanan bu merkezin kurulmasına yönelik olarak yapılacak araştırmalar, toplantılar, analizler ve incelemeler, çiftçilerin ihtiyaçlarını ayrıntılı bir biçimde ortaya koyacaktır. Bu merkez, soğanda verilen fire oranının azalmasına yardımcı olup, doğru saklama yöntemleri için öncelikli olarak Polatlı, Ankara ve daha sonra tüm Türkiye’de örnek teşkil edecek ve bunun yanı sıra özellikle son yıllarda hem üreticileri hem de tüketicileri olumsuz etkileyen fiyat değişimlerinin önüne geçilmesini sağlayacaktır.

HEDEF GRUP

Projenin öncelikli hedef grubu Polatlı içerisindeki kuru soğan üreticileridir. Bu açıdan proje faaliyetlerinin uygulama alanı olmak üzere öncelikle Polatlı çevresindeki köyler hedef grup olarak belirlenmiştir. İkinci hedef grup Polatlı ilçesindeki kuru soğan depo sahipleridir. Depo alanlarının incelenmesiyle birlikte soğan depolama sistemlerinde yapılacak iyileştirmelerin neler olabileceği araştırılacaktır. Üçüncü hedef grup soğan işleme ve paketleme süreçlerinin yapıldığı yerler ve bu süreçlere dahil olan kişilerdir. Bu sistemlerin yerinde incelenmesiyle birlikte kurulması planlanan merkez için gereklilikler belirlenecek ve teknolojik yeniliklerin yapılmasına olanak sağlayacak araştırmalar tamamlanacaktır. Bunların dışında özellikle üretici ve tüketici fiyat değişimlerini incelemek için tüketiciler de hedef gruplar olarak belirlenmiştir. Tüketici alışkanlıklarının incelenmesiyle birlikte fiyat dalgalanmalarına neden olan temel etkenler araştırılacaktır. Bunlarla birlikte, Polatlı’da soğanın ekiminden hasadına, alımından satımına kadar bütün bu süreçler içerisinde yer alan, birbirleriyle iş birliği yapan ve iletişim içinde olan kişiler, kurumlar, odalar, kümelenmeler, birlikler, kooperatifler, firmalar, üniversiteler, akademisyenler, girişimciler, yatırımcılar gibi aktörler de hedef gruplar içerisinde yer almaktadır.

BEKLENEN SONUÇLAR

Projenin beklenen sonucu, kurulması planlanan soğan işleme, paketleme ve depolama tesisinin uygulanmasına yönelik bir fizibilite raporunun hazırlanmasıdır. Bu rapor dahilinde Polatlı’da soğan üretim süreçleri içerisinde yer alan tüm aktörlerin sorunları ve ihtiyaçları ortaya konacak ve sektörün mevcut durumu değerlendirilecektir. Bu rapor sonucunda sunulacak bulgular dahilinde, kurulması planlanan tesisin, Polatlı’da üretim verimliliğini arttırması, teknolojik gelişmelerle üretimi kolaylaştırması, uygun pazarlama stratejileriyle ulusal ve uluslararası piyasalarda rekabeti arttırması, üretici ve tüketici fiyat dengesini sağlaması, fiyat dalgalanmalarının önüne geçmesi, iş birliklerini çoğaltması, üretim bilincini arttırması ve çiftçileri, üretim süreçleriyle ilgili her konuda desteklemesi beklenmektedir.